Zespół Sjögrena to choroba o charakterze autoimmunologicznym, która utrudnia działanie gruczołu łzowego, dając efekt suchych i podrażnionych oczu oraz zwiększając ryzyko groźnych stanów zapalnych. O zespole Sjögrena mówi się, że jest chorobą ludzi, którzy nie płaczą. Czy to prawda? Na czym to schorzenie tak dokładnie polega?

Zespół Sjögrena - jego przyczyny i objawy

W zespole Sjögrena organizm uruchamia produkcję autoprzeciwciał, które uszkadzają gruczoły łzowe (i ślinowe), znacząco pogarszając ich funkcjonowanie. Dlaczego tak się dzieje, nie do końca wiadomo. Organizm wtedy traktuje własne komórki jak wroga i walczy z nimi. Bezpośrednim efektem tego jest ograniczona ilość łez i śliny, a więc suchość oczu oraz ust. Zespół Sjögrena dzieli się na dwa kategorie - pierwotną i wtórną (tutaj zespół niejako towarzyszy innym stanom chorobowym o autoimmunologicznym charakterze, np. zapaleniu stawów). Może być dziedziczony oraz nabyty.

Osoby borykające się z zespołem Sjögrena skarżą się na suchość spojówek, pieczenie oczu i dużą wrażliwość narządu wzroku zarówno na promienie słoneczne, wiatr, jak i nagłą zmianę temperatury. Naturalną koleją rzeczy jest więc tutaj częste zaczerwienienie i podrażnienia oczu. Inne objawy zespołu Sjögrena, często wychodzące poza schorzenia oczu, to:

• duży dyskomfort w trakcie noszenia soczewek kontaktowych,
• nieostre widzenie,
• uczucie obecności obcych ciał pod powieką, tzw. ziarnistość,
• suchość zatok i częste krwawienie z nosa,
• ból jamy ustnej: gardła i języka,
• pierzchnięcie ust,
• zapalenie migdałków,
• zmęczenie,
• ból mięśni.

Jak dowiedzieć się czy mam zespół Sjögrena?

W pierwszej kolejności zaobserwuj czy występują u Ciebie wymienione wyżej objawy. Jeśli tak, odwiedź okulistę, który wykona szereg badań w celu potwierdzenia lub wykluczenia schorzenia.

Jednym z najpopularniejszym sposobów diagnozy jest tzw. test Schirmera. W jego trakcie lekarz przykłada końcówkę małego, papierowego paska pod dolną powiekę pacjenta i mierzy ilość łez, jakie powstają w danym okresie czasu, np. 5 minut. Inne badanie uwzględnia użycie barwników łzowych oraz zbadanie łez z użyciem mikroskopu - sprawdzenie jak szybko wysychają i czy w trakcie tego odparowywania rogówka lub spojówka nie ulega uszkodzeniu. Jednak za najskuteczniejszy i najdokładniejszy uznaje się test diagnostyczny Sjö, skupiony na wykryciu przeciwciał oraz trzech dodatkowych biomarkerów, obecnych wyłącznie w zespole Sjögrena.

Czy zespół Sjögrena da się leczyć?

Leczenie zespołu Sjögrena polega przede wszystkim na łagodzeniu objawów, a więc stosowaniu kropli nawilżających (tzw. sztucznych łez) i korzystaniu z dodatkowych nawilżaczy powietrza. Kiedy zespół Sjögrena występuje razem z innymi schorzeniami, korzysta się z leków tłumiących nieprawidłowe działanie układu odpornościowego. Specjaliści odradzają spożywanie alkoholu i palenie papierosów.

Kto choruje na zespół Sjögrena? Czy to groźna choroba?

Choć z zespołem Sjögrena borykają się zarówno kobiety, jak i mężczyźni, badania wskazują, że jednak schorzenie występuje częściej u pań, między 40. a 60. rokiem życia. SSF (Sjögren's Syndrome Foundation) szacuje, że cierpi na tę chorobę około 4 milionów Amerykanów, z czego aż 90% to kobiety. Jako że suchość oczu jest dość powszechnym zjawiskiem, wiele osób nie zdaje sobie sprawy z obecności zespołu Sjögrena - nie zgłasza się do przychodni w celach diagnostycznych i leczniczych. Choroba jest wyjątkowo groźna u kobiet ciężarnych, bowiem przeciwciała typu anty-Ro mogą powodować blok serca u dziecka.

---