Co to jest bezsoczewkowość? O zaćmie dziecięcej słów kilka

bezsoczewkowość - zaćma dziecięca

Wzrok to jeden z najważniejszych zmysłów. Już małe dzieci potrzebują ostrego widzenia, aby poznawać świat i się rozwijać. Jednak niektóre wrodzone bądź nabyte we wczesnym dzieciństwie schorzenia oczu uniemożliwiają wyraźne widzenie. Utrudnia to codzienne funkcjonowanie dziecka i jego opiekunów. Co zrobić, gdy zauważymy, że nasze dziecko może mieć problemy ze wzrokiem? Jakie schorzenia mogą być przyczyną złego widzenia u dzieci?

Rozpoznanie zaburzeń widzenia u dzieci

  • w wieku niemowlęcym dziecko nie wodzi oczami za przedmiotami lub nie nawiązuje kontaktu wzrokowego;
  • w wieku przedszkolnym czy szkolnym dziecko potyka się o różne przedmioty, często mruży lub pociera oczy, ma problemy z czytaniem.

Gdy zaobserwujemy takie objawy u swojego dziecka, to należy zgłosić się do okulisty, który zajmuje się dziećmi w tym wieku. Jeśli nie znamy takiego lekarza, dobrze jest zgłosić się do pediatry, który po zbadaniu dziecka pokieruje je do odpowiedniego specjalisty. Przyczyn upośledzonego widzenia jest wiele, jednak w tym artykule skupimy się na problemie bezsoczewkowości w przebiegu zaćmy dziecięcej.

Zaćma u dzieci - geneza

Zaćma jest zmętnieniem soczewki, czyli struktury w oku, która w sytuacji prawidłowej jest przezroczysta i ma za zadanie odpowiednie skupianie wpadającego do oka światła. Dzięki soczewce widzimy ostro przedmioty zarówno z bliska, jak i z daleka. Zaćma, chociaż kojarzona głównie z występowaniem wśród osób starszych, może wystąpić również wśród osób najmłodszych - w ciągu pierwszego roku życia (zaćma wrodzona), bądź we wczesnym dzieciństwie - wtedy będziemy ją nazywać zaćmą dziecięcą. Zaćma wrodzona nie jest błahą chorobą, gdyż nieleczona w odpowiednio krótkim czasie prowadzi do całkowitej utraty wzroku. Przyczyn zaćmy wrodzonej i dziecięcej jest wiele, a do najczęstszych należą:

  • zaburzenia chromosomalne i metaboliczne,
  • infekcje wewnątrzmaciczne,
  • wcześniactwo.

Zaćmę u małych dzieci może wykryć pediatra, neonatolog lub lekarz medycyny rodzinnej podczas rutynowej wizyty (np. badania bilansowego dziecka), wykonując przesiewowe badanie oftalmoskopowe z oceną refleksu z dna oka. Ważna jest również obserwacja niemowląt przez rodziców pod kątem wystąpienia zeza lub oczopląsu, uciskania przez niemowlę oczu, a także braku fiksacji na twarzach lub przedmiotach przez dzieci powyżej 3 miesiąca życia. Możliwe jest również wychwycenie na zdjęciach z fleszem, że zamiast czerwonego odblasku oczu pojawia się biały odblask (leukokoria), choć nie jest to objaw specyficzny tylko dla zaćmy.

Jak leczyć zaćmę u dzieci?

Leczenie zaćmy jest operacyjne i polega na usunięciu zmętniałej soczewki, dzięki czemu możliwy jest rozwój widzenia. Powoduje to jednak bezsoczewkowość (inaczej afakię), czyli stan, w którym w oku nie ma soczewki, przez co oko jest silnie dalekowzroczne. U dorosłych podczas operacji zaćmy od razu wszczepiana jest sztuczna soczewka. U małych dzieci jest to jednak kwestia bardzo kontrowersyjna. Po pierwsze, wszczepienie sztucznej soczewki u małych dzieci wiąże się z dużym odsetkiem powikłań pooperacyjnych, gdyż technicznie ten zabieg jest bardzo trudny, a oko może silniej reagować zapalnie na implant. Po drugie, gałka oczna rośnie wraz z wiekiem (aż do około 8 r.ż.), najszybciej zmieniając wielkość i, co za tym idzie, refrakcję w pierwszym półroczu życia dziecka. Z tego powodu korzystnym rozwiązaniem korekcji pooperacyjnej bezsoczewkowości jest użycie twardych gazoprzepuszczalnych soczewek kontaktowych i odroczenie wszczepienia sztucznej soczewki do oka o kilka lat.

Czy bezsoczewkowość jest szkodliwa?

Bez właściwiej korekcji afakii może dojść do rozwoju zeza, niedowidzenia, czy oczopląsu. Twarde gazoprzepuszczalne soczewki kontaktowe są bardzo często stosowane w korygowaniu bezsoczewkowości u dzieci, gdyż są one najlepiej dopasowane do potrzeb małych dzieci, powodują najmniej powikłań, a wreszcie są wygodne do zakładania, zdejmowania i pielęgnacji przez rodziców. Dzięki zastosowaniu takich soczewek możliwe jest uzyskanie dobrej jakości wzroku, a dodatkowo z pomocą rehabilitacji wzrokowej dzieci mogą prawidłowo widzieć stereoskopowo. Możliwe jest również zastosowanie okularów, jednak z powodu korygowania dużej wady nadwzroczności, ich szkła są bardzo ciężkie i grube. Poza tym należy je często wymieniać ze względu na zmieniającą się refrakcję oka. Oczywiście jest to rozwiązanie zdecydowanie droższe w porównaniu z soczewkami. Ponadto małe dzieci mogą się czuć niekomfortowo z okularami. Z tych właśnie powodów znacznie częściej używane są soczewki kontaktowe.

Podsumowanie

Wcześnie rozpoznane schorzenie, jakim jest zaćma wrodzona, pozwala na szybkie chirurgiczne usunięcie zmętniałej soczewki i wdrożenie korekcji bezsoczewkowości soczewkami kontaktowymi, co pozwala na uniknięcie ślepoty u dzieci dotkniętych tą chorobą.



Przygotowanie:

Artykuł prezentuje medyczne zagadnienia dotyczące funkcjonowania narządu wzroku, niemniej nie może zastępować specjalistycznej porady medycznej. W tym celu należy skonsultować się z lekarzem specjalistą. Zadbaj o Wzrok, czytając nasze porady oraz ... badając cyklicznie wzrok.

Bibliografia:

  1. What Is Aphakia? - WebMD
  2. Zaćma wrodzona i krótkowzroczność u dzieci - Przegląd Okulistyczny
  3. Zaćmy dziecięce - Przegląd Okulistyczny
  4. Niedowidzenie - Medycyna Praktyczna dla pacjentów
  5. Zaćma dziecięca - Medycyna Praktyczna dla pacjentów
  6. Objaw białej źrenicy (leukokoria) - Medycyna Praktyczna dla pacjentów
  7. Zaćma wrodzona - WP abcZdrowie
  8. Zaćma dziecięca – leczenie chirurgiczne i korekcja bezsoczewkowości - Podyplomie.pl

Podobne artykuły

  • oczy dzieci szkoła

    Przygotowanie oczu dzieci do szkoły

    Najczęstszą wadą wzroku u dzieci jest dalekowzroczność i astygmatyzm, często również występuje zez czy amblyopia ­ „leniwe oko”.

  • wzrok u dzieci

    Młodzi a oczy

    Według badań, około 41% młodych ludzi ma problemy ze wzrokiem. Niestety nie wszyscy dbają o to, by korygować wady wzroku.

  • nieprawidłowości widzenia u dzieci

    Jak wykryć nieprawidłowości widzenia u dziecka?

    Nieprawidłowości widzenia i badanie narządu wzroku u dzieci. Vademecum dla rodziców - dzieci z wadami wzroku i zaburzeniami widzenia.

Najpopularniejsze artykuły

Zostań naszym fanem

Wyszukiwarka artykułów