Gonioskopia stanowi swoiste uzupełnienie badania okulistycznego i trwa zaledwie kilka minut. Ma ona na celu ocenę układu drenującego oko, którego niezwykle ważnym elementem jest kąt przesączania. Wspomniany kąt tworzy się na styku rogówki i tęczówki. Drożny kąt przesączania (inna nazwa to kąt tęczówkowo-rogówkowy) umożliwia odpływ cieczy wodnistej z przedniej komory oka do układu żylnego, a dokładnie żył rzęskowych i spojówkowych. Podczas standardowego badania okulistycznego w lampie szczelinowej kąt ten nie jest widoczny, a tym samym nie można ocenić układu drenującego przednią komorę. Dopiero przyłożenie do oka specjalnej soczewki sprawia, że lekarz okulista jest w stanie ocenić kąt przesączania podczas badania w lampie szczelinowej.

Gonioskopia bezpośrednia

Jest to technika, która umożliwia bezpośrednią wizualizację kąta przesączania. Najczęściej przeprowadzana jest w znieczuleniu na sali operacyjnej (najczęściej u niemowląt z podejrzeniem jaskry wrodzonej). Do przeprowadzenia gonioskopii bezpośredniej pacjent musi znajdować się w pozycji leżącej. Na jego oku umieszczana jest specjalna soczewka. Przykładami soczewek do wykonania bezpośredniej gonioskopii są soczewki Koeppego, Barkana, Wursta, Swana-Jacoba czy Richardsona. Do badania dziecko musi znajdować się w pełnym znieczuleniu. Gonioskopię bezpośrednią wykonuje się za pomocą mikroskopu operacyjnego lub przenośnej lampy szczelinowej.

Gonioskopia dynamiczna

Jest to rodzaj gonioskopii pośredniej, która pozwala na zróżnicowanie zamkniętego kąta przesączania z powodów anatomicznych od zamknięcia spowodowanego zrostami. Do tego rodzaju badania wykorzystuje się soczewki Posnera, Sussmana lub Zeissa. Umożliwiają one wykonanie odpowiedniego ucisku na gałkę oczną. Jeśli kąt jest zamknięty z powodów anatomicznych, to ulegnie on otwarciu pod wpływem ucisku, natomiast jeśli jest zamknięty przez zrosty, to po ucisku nadal pozostanie zamknięty.

W jakim celu wykonuje badanie kąta przesączania?

Podczas badania ocenia się, czy kąt przesączania jest otwarty czy zamknięty, czy występują nieprawidłowe naczynia, złogi lub zrosty, stwierdzając czy krążenie cieczy wodnistej jest odpowiednie. Prawidłowe krążenie cieczy wodnistej w obrębie oka jest niezwykle ważne dla utrzymania odpowiedniego ciśnienia wewnątrzgałkowego. Zablokowanie możliwości odpływu wiąże się z dużym wzrostem ciśnienia, co może skutkować bardzo poważnymi konsekwencjami. Okazuje się bowiem, że zablokowanie kąta rogówko-tęczówkowego, a tym samym zwiększenie ciśnienia wewnątrzgałkowego predysponuje do powstania bardzo poważnej postaci jaskry. Jaskra z kolei jest chorobą, która polega na stopniowym uszkodzeniu nerwu wzrokowego, zakłócając tym samym prawidłowe przekazywanie sygnałów z oka do mózgu). Całkowite uszkodzenie tego nerwu skutkuje ślepotą. W poważnych stanach z rozwiniętą jaskrą wykonuje się zabieg irydotomii polegający na wytworzeniu otworu w tęczówce. W ten sposób umożliwia się niefizjologiczny odpływ cieczy wodnistej z przedniej komory.